Καλέστε τώρα: 2102615284
Ενώ μπορεί να θέλεις να μαγειρεύεις χρησιμοποιώντας φρέσκα υλικά, το πολυάσχολο πρόγραμμα σου, συχνά οδηγεί στο έτοιμο φαγητό. Η βιομηχανία τροφίμων βοηθά, χρησιμοποιώντας διάφορα συντηρητικά στη διατήρηση της γεύσης και της θρεπτικής αξίας πολλών συστατικών των τροφίμων επεκτείνοντας την ποιότητα και την ασφάλεια τους. Πώς χρησιμοποιούνται όμως τα διάφορα συντηρητικά στα τρόφιμα και είναι όλα τα ίδια;
Οποιαδήποτε ενέργεια ή προσθήκη που αναστέλλει την ανεπιθύμητη βακτηριακή ανάπτυξη ή τις χημικές αλλαγές σε ένα τρόφιμο, ονομάζεται συντήρηση τροφίμου. Πολλά είδη συντήρησης τροφίμων υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια και πιθανότατα κάνεις και εσύ συντήρηση τροφίμων καθημερινά χωρίς ίσως να το γνωρίζεις.
Υπάρχουν δύο κατηγορίες συντήρησης: η χημική και η φυσική. Όταν πλένεις ή καταψύχεις ωμά προϊόντα που έχεις αγοράσει, ασκείς φυσική συντήρηση. Η ωρίμανση, αντίθετα, είναι παράδειγμα χημικής συντήρησης, επειδή χρησιμοποιείται αλάτι για να τα διατηρηθούν ασφαλή (και νόστιμα) τα τρόφιμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Τα συντηρητικά προστατεύουν τα τρόφιμα από την αλλοίωση, ωστόσο, τα σύγχρονα συντηρητικά μπορούν να προσφέρουν επιπλέον οφέλη όπως η αναστολή τάγγισης του λαδιού ή η βοήθεια ενός προϊόντος να διατηρήσει το αρχικό του χρώμα.
Ένα πλεονέκτημα των συντηρητικών που συχνά παραβλέπεται είναι ότι μειώνουν τη σπατάλη τροφίμων. Σύμφωνα με τον FDA, η σπατάλη τροφίμων εκτιμάται μεταξύ 30-40% της προσφοράς τροφίμων. Όταν παρατείνεις τη διάρκεια ζωής των προϊόντων και μειώνεται η ποσότητα τροφίμων που πετιέται, επωφελείται το περιβάλλον και το πορτοφόλι σου.
Τα συντηρητικά μπορούν επίσης να έχουν και θρεπτικούς ρόλους. Για παράδειγμα, το ασκορβικό οξύ είναι μια ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή ένωση που προστίθεται σε πάρα πολλά τρόφιμα από αλλαντικά μέχρι ανθρακούχα ποτά. Είναι όμως και η γνωστή βιταμίνη C.
Εκτός από τη διατροφή, ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη των συντηρητικών είναι η αυξημένη ασφάλεια των τροφίμων. Τα συντηρητικά βοηθούν στην αναστολή της ανάπτυξης βακτηρίων, μούχλας και ζυμομυκήτων στα τρόφιμα, γεγονός που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο τροφιμογενών ασθενειών που κάποτε απασχολούσαν μεγάλη μερίδα ανθρώπων. Συγκεκριμένα τα νιτρώδη άλατα σε παστά προϊόντα κρέατος και η παστερίωση (του νωπού γάλακτος) έχουν αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την παρουσία επικίνδυνων για τον άνθρωπο μικροοργανισμών στα προϊόντα αυτά.
Τα συντηρητικά συνήθως αποτελούν συστατικά τροφίμων που γνωρίζουμε, όπως βιταμίνες (π.χ. ασκορβικό οξύ ή τοκοφερόλες), ή αντιοξειδωτικά (όπως ΒΗΑ, ΒΗΤ ή EDTA). Λάβε υπόψη ότι κάθε συντηρητικό έχει μια πολύ συγκεκριμένη λειτουργία όταν προστίθεται.
Τα πιο συνηθισμένα συντηρητικά τροφίμων
Ο FDA επιβεβαιώνει την ασφαλή χρήση όλων των συντηρητικών που χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία τροφίμων. Τα συντηρητικά (είτε δημιουργούνται τεχνητά είτε προέρχονται από φυσική πηγή) πρέπει να περάσουν αυστηρή αξιολόγηση για την ασφαλή χρήση τους. Παρόλα αυτά θα πρέπει να γνωρίζεις κάποιες ανησυχίες που υπάρχουν σε συγκεκριμένα συντηρητικά:
Αλλεργικές αντιδράσεις
Μερικά άτομα μπορεί να είναι ευαίσθητα ή αλλεργικά σε ορισμένα συντηρητικά, οδηγώντας σε ανεπιθύμητες αντιδράσεις όπως κνησμός, πρήξιμο, γαστρεντερική δυσφορία ή αναπνευστικά προβλήματα. Αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσουν τα θειώδη- οι σοβαρές αντιδράσεις είναι σπάνιες αλλά μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή σε ορισμένες περιπτώσεις. Επίσης, τα βενζοϊκά (βενζοϊκό νάτριο και βενζοϊκό κάλιο), μπορεί να οδηγήσουν σε συμπτώματα όπως δερματικά εξανθήματα, φαγούρα ή γαστρεντερική δυσφορία, τα νιτρώδη και νιτρικά και οι BHA και BHT, που θεωρούνται γενικά ασφαλή μπορεί να οδηγήσουν σε δερματικές αντιδράσεις ή γαστρεντερικά συμπτώματα. Παράλληλα υπάρχει πιθανότητα υπερευαισθησίας και σε άλλα πρόσθετα, όπως οι λεκιθίνες (γαλακτωματοποιητής που δρα έμμεσα ως συντηρητικό). Η κύρια πηγή λεκιθίνης είναι το σογιέλαιο ενώ, σε μικρότερη κλίμακα, λαμβάνονται και από το ηλιέλαιο, το κραμβέλαιο και τα αβγά. Ενώ οι λεκιθίνες θεωρούνται γενικά ασφαλείς και δεν αποτελούν κοινή αιτία αλλεργικών αντιδράσεων, καθώς η περιεκτικότητα σε πιθανά αλλεργιογόνα (πρωτεΐνη σόγιας και αβγού) είναι πολύ μικρή, άτομα με αλλεργία στις πρωτεΐνες του αβγού ή της σόγιας πρέπει να έχουν υπόψιν τον πιθανό κίνδυνο των τροφίμων με λεκιθίνη. Είναι σημαντικό για άτομα με γνωστές ευαισθησίες να διαβάζουν προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων.
Ανησυχίες για την υγεία και ασφάλεια
Τα πρόσθετα θεωρούνται ασφαλή για κατανάλωση όταν χρησιμοποιούνται εντός καθορισμένων ορίων, υπάρχουν όμως συνεχείς συζητήσεις και έρευνες σχετικά με την ασφάλεια συγκεκριμένων προσθέτων, οι οποίες οδηγούν και σε αναθεωρήσεις για διάφορα πρόσθετα. Τα φυσικά συντηρητικά, όπως το αλάτι, η ζάχαρη, το ξύδι, βότανα και μπαχαρικά, θεωρούνται γενικά πιο ασφαλή από αντίστοιχα τεχνητά.
Υπερκινητικότητα και ζητήματα συμπεριφοράς
Υπάρχει συζήτηση στη βιβλιογραφία σχετικά με τη πιθανή σχέση μεταξύ ορισμένων προσθέτων τροφίμων, ιδιαίτερα τεχνητών χρωμάτων και συντηρητικών, και υπερκινητικότητας ή προβλημάτων συμπεριφοράς, ειδικά σε παιδιά με παθήσεις όπως η ΔΕΠΥ. Δεν αντιδρούν όλα τα παιδιά στα πρόσθετα τροφίμων με τον ίδιο τρόπο, η ευαισθησία στα πρόσθετα είναι ατομική και εξαρτάται από παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση, η διατροφή και οι υποκείμενες παθήσεις υγείας. Ορισμένα συντηρητικά, ιδιαίτερα το βενζοϊκό νάτριο (ειδικά σε συνδυασμό με τεχνητά χρώματα) έχουν μελετηθεί για την πιθανή επίδρασή τους στη συμπεριφορά. Και πάλι, τα στοιχεία δεν είναι πειστικά και τα αποτελέσματα, φαίνεται να διαφέρουν μεταξύ ατόμων.
Διατροφική αξία
Τα τρόφιμα με πολλά πρόσθετα περιέχουν συχνά λιγότερα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και μπορεί να είναι πλούσια σε κενές θερμίδες, ζάχαρη, αλάτι και ανθυγιεινά λίπη. Μπορεί να τους λείπουν οι βιταμίνες, τα μέταλλα και άλλες ευεργετικές ενώσεις που βρίσκονται σε μη επεξεργασμένα τρόφιμα.
Επεξεργασμένα τρόφιμα
Τα τρόφιμα με πολλά πρόσθετα είναι συνήθως εξαιρετικά επεξεργασμένα. Μια δίαιτα υψηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα έχει συσχετιστεί με μεγαλύτερο κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως η παχυσαρκία, οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2.
Προβλήματα υγείας και υποκείμενα νοσήματα
Άτομα με παθήσεις όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση χρειάζεται να παρακολουθούν την πρόσληψη νατρίου, η οποία μπορεί να είναι αυξημένη σε τρόφιμα με ορισμένα συντηρητικά όπως το βενζοϊκό νάτριο ή το νιτρώδες νάτριο. Το νάτριο είναι ένα κρίσιμο συστατικό για άτομα με νεφρική νόσο, λόγω της κατακράτησης υγρών και της αρτηριακής πίεσης. Ορισμένα πρόσθετα μπορεί να περιέχουν και κάλιο και φώσφορο. Τα άτομα με νεφρική νόσο χρειάζεται συχνά να περιορίσουν την πρόσληψη των μετάλλων αυτών για να αποφύγουν επιπλοκές, όπως προβλήματα με τα οστά και καρδιακά προβλήματα.
Καρκίνος
Η έρευνα σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους καρκίνου και τα πρόσθετα τροφίμων έχει δώσει ανάμεικτα αποτελέσματα. Το νιτρικό νάτριο, που χρησιμοποιείται σε επεξεργασμένα κρέατα, όπως το μπέικον, τα χοτ ντογκ και τα αλλαντικά, μπορεί σε υψηλές θερμοκρασίες να σχηματίσει νιτροζαμίνες, ενώσεις που έχουν συσχετιστεί με μορφές καρκίνου, ιδιαίτερα του παχέος εντέρου. Ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές καρκινογόνες ιδιότητες υπάρχουν και για τα θειώδη που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη του μαυρίσματος και της μικροβιακής ανάπτυξης σε τρόφιμα όπως τα αποξηραμένα φρούτα, το κρασί και οι επεξεργασμένες πατάτες, το BHA και το BHT, συνθετικά αντιοξειδωτικά που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά για την πρόληψη της οξείδωσης των λιπών και των ελαίων στα τρόφιμα, καθώς και άλλα πρόσθετα [ορισμένα τεχνητά χρώματα και ενισχυτικά γεύσης (π.χ. γλουταμινικό μονονάτριο ή MSG)].
Διάβασε επίσης: Επεξεργασμένα τρόφιμα: Κατανοώντας τον αντίκτυπο στην υγεία μας
Σημαντικά σημεία που πρέπει να έχεις κατά νου για να κάνεις ενημερωμένες διατροφικές επιλογές:
Αξιολόγησε τις ετικέτες τροφίμων: Η κατανόηση του σκοπού και της ασφάλειας συγκεκριμένων συντηρητικών θα σε βοηθήσει να πάρεις σωστές αποφάσεις. Υποστήριξε τις διαφανείς πρακτικές επισήμανσης τροφίμων που παρέχουν σαφείς και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τα πρόσθετα και την παρουσία τους στα προϊόντα.
Ρυθμιστικός έλεγχος: Οι ρυθμιστικοί φορείς, όπως ο FDA, θέτουν πρότυπα ασφαλείας και μέγιστα επιτρεπόμενα επίπεδα για τα πρόσθετα και τα συντηρητικά. Τα προϊόντα που συμμορφώνονται με αυτούς τους κανονισμούς θεωρούνται γενικά ασφαλή.
Διατροφικά πρότυπα: Ενώ μπορεί να προκύψουν ανησυχίες σχετικά με συγκεκριμένα πρόσθετα, είναι σημαντικό να εστιάσεις στην ισορροπία και την ποικιλία των τροφίμων στη διατροφή σου. Δώσε προτεραιότητα σε φρέσκα, ολόκληρα τρόφιμα, όταν είναι δυνατόν και απόφυγε τις υπερβολικά περιοριστικές δίαιτες, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών.
Συμβουλεύσου έναν επαγγελματία υγείας: Εάν έχεις συγκεκριμένες ανησυχίες για την υγεία ή διατροφικούς περιορισμούς που σχετίζονται με πρόσθετα, ένας διαιτολόγος μπορεί να παρέχει εξατομικευμένη καθοδήγηση. Επίσης, αν υπάρχουν ανησυχίες που σχετίζονται με θέματα υπερκινητικότητας ή συμπεριφοράς, απευθύνσου σε έναν ειδικό.
Νεφρική νόσος: Μία από τις καλύτερες προσεγγίσεις για άτομα με νεφρική νόσο είναι να επικεντρωθούν σε φρέσκα, μη επεξεργασμένα τρόφιμα όποτε είναι δυνατόν. Αυτά τα τρόφιμα είναι συνήθως χαμηλότερα σε νάτριο, φώσφορο και κάλιο σε σύγκριση με τις πολύ επεξεργασμένες επιλογές.
Εάν θες να ενσωματώσεις πιο υγιεινές επιλογές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής σου, προσαρμοσμένες στις ανάγκες σου, επικοινώνησε μαζί μου εδώ
.png)
.png)
Είμαστε μια ομάδα Διαιτολόγων - Διατροφολόγων και στόχος μας είναι να σε παροτρύνουμε, να σε κινητοποιήσουμε και να σε εκπαιδεύσουμε σε μια αλλαγή στάσης ζωής... Δοκίμασε!