Διατροφή για υγιή θυροειδή αδένα

Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στη βάση του λαιμού μας και οι ορμόνες που παράγει έχουν επιδράσεις σε ολόκληρο το σώμα: από τον καρδιακό παλμό και τη ροή του αίματος, τη θερμοκρασία του σώματος και τους ρυθμούς αναπνοής έως τη ρύθμιση του μεταβολισμού, τις αναπαραγωγικές ορμόνες και το νευρικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της κινητικότητας του πεπτικού συστήματος. Επειδή αυτός ο αδένας και οι ορμόνες του επηρεάζουν τόσα πολλά συστήματα του σώματος μας, η νόσος του θυρεοειδούς μπορεί να διαταράξει αρκετά την υγεία μας. Σε μεγάλο βαθμό άγνωστο τι προκαλεί τη θυρεοειδοπάθεια, και γενετικοί αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο.

Τύποι ασθενειών του θυρεοειδούς

Τα συνήθη συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού (υπερθυρεοειδισμός=υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών) περιλαμβάνουν μη ανοχή στη ζέστη, απώλεια βάρους που συνοδεύεται από αυξημένη όρεξη, άγχος, νευρικότητα, διαταραχές ύπνου, διάρροια ή συχνές κενώσεις, τρέμουλο στα χέρια, μυϊκή αδυναμία, ακόμη και ταχυπαλμία.  

Τα συνήθη συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού (υποθυρεοειδισμός=μικρή ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών) περιλαμβάνουν μικρή αντοχή στο κρύο, αύξηση του σωματικού βάρους, κατάθλιψη, κόπωση, λήθη, πόνο στις αρθρώσεις και τους μυς, ξηρό δέρμα ή μαλλιά, βαρείς ή ακανόνιστους εμμηνορροϊκούς κύκλους και δυσκοιλιότητα. Εκτιμάται ότι ο υποθυρεοειδισμός είναι πιο συχνός από τον υπερθυρεοειδισμό. 

Αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς

Τα αίτια των αυτοάνοσων θυρεοειδικών νοσημάτων είναι τα ίδια με άλλα είδη αυτοάνοσων νοσημάτων και είναι πιθανώς πολυπαραγοντικά, συμπεριλαμβανομένων περιβαλλοντικών, γενετικών ή και άλλων παραγόντων. Ορισμένοι διατροφικοί παράγοντες κινδύνου που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία του θυρεοειδούς περιλαμβάνουν την έκθεση σε μεγάλη ποσότητα ιωδίου ή την έλλειψη σιδήρου ή σεληνίου. 

Η νόσος του Graves είναι μια μορφή υπερθυρεοειδισμού και η νόσος Hashimoto είναι μια μορφή υποθυρεοειδισμού. Αυτοί είναι οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για υπερδραστήριο και υποδραστήριο θυρεοειδή. Με τη νόσο του Graves και τη νόσο του Hashimoto, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται ουσιαστικά στον θυρεοειδή αδένα, προκαλώντας την παραγωγή υπερβολικής ή μη επαρκούς ποσότητας θυρεοειδικών ορμονών, αντίστοιχα.

Άλλες παθήσεις του θυρεοειδούς  

Οι όζοι, ή εξογκώματα, στον θυρεοειδή μπορεί να γίνουν υπερδραστήριοι και να παράγουν υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικής ορμόνης. Αυτό είναι πιο συχνό στους ηλικιωμένους ενήλικες και οι περισσότεροι όζοι είναι καλοήθεις, δηλαδή μη καρκινικοί, και μπορεί να χρειάζονται ή και όχι θεραπεία. 

Η βρογχοκήλη είναι μια άλλη πάθηση του θυρεοειδούς που προκαλεί μια μη φυσιολογική διόγκωση του θυρεοειδούς, αν και όχι απαραίτητα μια δυσλειτουργία του. Η ανεπάρκεια ιωδίου, η νόσος του Graves και η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι οι κύριες αιτίες της βρογχοκήλης. 

Η θυρεοειδίτιδα είναι φλεγμονή του θυρεοειδούς που προκαλείται γενικά από αυτοανοσία ή λοίμωξη και υπάρχουν διάφοροι τύποι. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει διαρροή θυρεοειδικών ορμονών από τον αδένα στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας αρχικά υψηλά επίπεδα θυρεοειδούς σε όλο το σώμα οπότε και χρειαζόμαστε θεραπεία για υποθυρεοειδισμό.

Διατροφή και υγεία του θυρεοειδούς

Όσον αφορά τα φάρμακα για την θεραπεία πρέπει να λαμβάνονται με συγκεκριμένους τρόπους και σε συγκεκριμένες ώρες, οπότε είναι πολύ σημαντικό να συζητήσεις το πρόγραμμα διατροφής σου με το γιατρό σου.   

Εάν ένα άτομο με νόσο του θυρεοειδούς έχει άλλες αυτοάνοσες διαταραχές ή παθολογικές καταστάσεις υγείας, μπορεί να επηρεαστεί η διατροφική του κατάσταση. Ανάλογα με τη συνολική υγεία και την πρόσληψη τροφής, μπορεί να λείπουν ορισμένα θρεπτικά συστατικά ή να απαιτούνται υψηλότερες ποσότητες, εάν υπάρχει ανεπάρκεια. Πάμε να δούμε μαζί ορισμένα βασικά θρεπτικά συστατικά που μπορεί να επηρεάσουν τον θυρεοειδή αδένα:

Ιώδιο

Ο λόγος για τον οποίο το επιτραπέζιο αλάτι ενισχύεται με ιώδιο είναι για να βοηθήσει τους ανθρώπους να αποφύγουν την ανάπτυξη θυρεοειδοπάθειας. Πολλοί άνθρωποι προσλαμβάνουν αρκετό ιώδιο από τρόφιμα όπως το γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα θαλασσινά και τα αβγά, αλλά τα άτομα που ακολουθούν ένα βίγκαν ή χορτοφαγικό τρόπο διατροφής μπορεί να μην καταναλώνουν αρκετό ιώδιο. Το ιωδιούχο επιτραπέζιο αλάτι μπορεί να παρέχει ιώδιο στη διατροφή, αλλά άλλοι τύποι αλατιού, όπως το αλάτι Ιμαλαΐων και το θαλασσινό αλάτι, μπορεί να μην περιέχουν ιώδιο. Επιπλέον, σε πολλούς συστήνεται να χρησιμοποιούν λιγότερο αλάτι λόγω προηγούμενης κατάχρησης, ειδικά από τρόφιμα που είναι ιδιαίτερα επεξεργασμένα τα οποία να πούμε ότι συχνά παρασκευάζονται με αλάτι που δεν είναι ιωδιούχο. 

Επιπλέον ορισμένες φυτικές τροφές μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο απορρόφησης του ιωδίου και των θυρεοειδικών φαρμάκων, ειδικά σε άτομα που δεν λαμβάνουν αρκετό ιώδιο. Αυτά τα τρόφιμα ονομάζονται «βρογχογόνα» και περιλαμβάνουν τα σταυρανθή λαχανικά, όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, τη σόγια και το κεχρί. Το μαγείρεμα των λαχανικών μπορεί να μειώσει αυτή την επίδραση. Οι περισσότεροι ενήλικες λαμβάνουν αρκετό ιώδιο, οπότε η κατανάλωση μέτριας ποσότητας αυτών των τροφίμων δεν αποτελεί ανησυχία. Η συνιστώμενη διαιτητική δόση για τους ενήλικες είναι 150 μg ιωδίου την ημέρα. 

Σελήνιο 

Tο σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο, και μελέτες έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια  του συνδέεται με θυρεοειδοπάθειες. Οι ενήλικες  χρειάζονται 55 μg ημερησίως. Τα καρύδια Βραζιλίας είναι η πλουσιότερη φυσική πηγή σεληνίου και τρώγοντας 6-8 βραζιλιάνικα καρύδια, έχεις προσλάβει 10 φορές μεγαλύτερη ποσότητα σεληνίου από την ποσότητα που συνιστάται καθημερινά. Άλλες πλούσιες πηγές είναι τα θαλασσινά και τα ψάρια, τα πουλερικά και το χοιρινό κρέας, τα αβγά και το καστανό ρύζι.

Ψευδάργυρος

Άλλο ένα βασικό μέταλλο για την υγεία του θυρεοειδούς είναι ο ψευδάργυρος.  Οι ενήλικες χρειάζονται 8 - 11 mg ημερησίως. Τα στρείδια είναι η πλουσιότερη πηγή ψευδαργύρου με 28 mg ανά μερίδα. Άλλες καλές πηγές περιλαμβάνουν το μοσχαρίσιο και το χοιρινό κρέας, τους κολοκυθόσπορους και τις φακές. Τα αβγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα και το γιαούρτι επίσης παρέχουν ψευδάργυρο αλλά σε μικρότερες ποσότητες. 

Σίδηρος  

Κρίσιμος για τη σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς αλλά και για πολλά άλλα συστήματα του σώματος είναι φυσικά ο σίδηρος. Χριαζόμαστε 18 mg οι γυναίκες και 8 mg οι άνδρες την ημέρα. Ο φυτικός σίδηρος συχνά απορροφάται λιγότερο από τον σίδηρο από ζωικές πηγές. Η προσθήκη μιας πηγής βιταμίνης C, όπως τα εσπεριδοειδή στις φυτικές πηγές σιδήρου μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της απορρόφησης. Καλές πηγές σιδήρου είναι τα όσπρια, το τόφου, τα στρείδια, το κρέας, οι σαρδέλες αλλά και οι ψητές πατάτες και φυσικά τα εμπλουτισμένα τρόφιμα σε σίδηρο. 

Είναι λοιπόν σημαντικό να διατηρείς τον θυρεοειδή σου υγιή καταναλώνοντας μια ποικιλία τροφίμων που περιλαμβάνουν θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για να λειτουργήσει. Έλεγξε τη λειτουργία του θυρεοειδούς κάθε χρόνο στο ετήσιο check-up. Συμβουλέψου έναν διαιτολόγο-διατροφολόγο για εξατομικευμένη διατροφική καθοδήγηση ώστε να διασφαλίσεις ότι λαμβάνεις αρκετά από τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο θυρεοειδής σου.