Πως θα βελτιώσεις την εικόνα που έχουν τα παιδιά για το σώμα τους;

Τα παιδιά μεγαλώνοντας αντιμετωπίζουν ανησυχίες σχετικά με την εικόνα του σώματός τους και το βάρος τους, πράγμα που επηρεάζει  τη συνολική αυτοεκτίμησή τους. Ακολουθώντας λανθασμένα πρότυπα αποκτούν από μικρή ηλικία τη νοοτροπία της δίαιτας καταφεύγοντας σε δίαιτες για απώλεια βάρους, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορα προβλήματα υγείας τόσο σωματικής όσο και ψυχικής φύσης. 

Οι έρευνες δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών, ιδιαίτερα κοριτσιών, ξεκινούν τον φαύλο κύκλο της δίαιτας πριν την εφηβεία, από την ηλικία των 7-9 ετών. Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό φαινόμενο, αν λάβουμε υπόψη όλα αυτά τα μηνύματα στα οποία εκτίθενται καθημερινά, ίσως μοιάζει ακατόρθωτο να κάνεις κάτι για να το αλλάξεις. 

Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμάς τη δύναμη που έχεις σαν γονιός να ενδυναμώσεις και να υποστηρίξεις τα παιδιά σου. Υπάρχουν βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις προκειμένου να αποτρέψεις την υιοθέτηση της κουλτούρας της δίαιτας, πόσο μάλλον αν εσύ ο ίδιος έχεις πέσει σε αυτήν την παγίδα. 

Οικοδόμηση αυτοεκτίμησης του παιδιού: Τα λόγια μας έχουν σημασία   

Ας εστιάσουμε συγκεκριμένα στη γλώσσα και στο πώς μιλάμε στα παιδιά μας για τα σώματα (το σώμα μας, τα σώματα των άλλων και τα σώματα των παιδιών μας). 

Γιατί είναι σημαντικό; Τα παιδιά εσωτερικεύουν μηνύματα που ακούν γύρω τους και συχνά τα ερμηνεύουν σαν ιδέες για το σώμα τους ή το είδος των σωμάτων που είναι «αποδεκτά» και έχουν αξία. 

Είναι σημαντικό να ξεκινήσεις έχοντας κατά νου τον μακροπρόθεσμο στόχο: θέλουμε τα παιδιά μας να αποδέχονται άνευ όρων τον εαυτό τους, να καταλάβουν την αξία τους, ανεξάρτητα από το πώς θα αλλάξει το σώμα τους με την πάροδο του χρόνου. Η προσωπικότητά τους είναι πολύ πιο σημαντική από το σώμα τους. Θέλουμε να γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν αποδεκτά και μη αποδεκτά σώματα. 

Όλα αυτά ξεκινούν από το πως μιλάμε στα παιδιά μας για το σώμα τους και το σώμα μας. Για να βοηθήσεις τα παιδιά σου να χτίσουν θετική εικόνα για το σώμα τους και να έχουν περισσότερη αυτοεκτίμηση, παρατήρησε: 

• Πώς μιλάς για τον εαυτό σου και το σώμα σου μπροστά στο παιδί σου, πως σχετίζεσαι με το σώμα σου και το παιδί σου (φορώντας το μαγιό, ενασχόληση με το παιδί σου σε δραστηριότητες) 
• Πώς μιλάς στο παιδί σου για το σώμα του αλλά και για το τι είναι ικανό να κάνει ανεξάρτητα από αυτό (βοηθώντας το να κατανοήσει ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα πέρα από το σώμα και την εξωτερική εμφάνιση)  
• Πώς μιλάς για τα σώματα των άλλων (υπάρχουν πολλά διαφορετικά σώματα) 

• Συμμετοχή σε δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σου να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, θετική εικόνα για το σώμα του κ.λπ. 

Ας τα δούμε λοιπόν καθένα ξεχωριστά. 

Πώς μιλάς για το δικό σου σώμα 

Ο τρόπος με τον οποίο ασχολείσαι με το σώμα σου και μιλάς γι’ αυτό επηρεάζει άμεσα τις σκέψεις και τα συναισθήματα του παιδιού για τον εαυτό του και το σώμα του. Σκέψου πως τα παιδικά αυτάκια ακούν και εσωτερικεύουν μηνύματα για το σώμα σε μικρές ηλικίες, που προέρχονται από τους φροντιστές τους. 

Καταλαβαίνω πως αν έχεις δυσκολευτεί κι εσύ να αποδεχτείς το σώμα σου ή δεν το έχεις κάνει ακόμη και έχεις άσχημη εικόνα γι’ αυτό, ίσως να είναι δύσκολο να μιλάς με θετικά λόγια. Επικεντρώσου, λοιπόν, στην προσπάθεια να μιλάς ευγενικά για το σώμα σου.  

Σκέψου τα μηνύματα που θα μπορούσες να επικοινωνήσεις στο παιδί σου αν σε ακούει να λες πόσο περήφανος/η είσαι για το σώμα σου ή πόσο δυνατός/ή αισθάνεσαι. Ακόμη κι αν δεν πιστεύεις πως είναι αλήθεια, αν ξεκινήσεις να τα επαναλαμβάνεις δυνατά για τα ακούει το παιδί σου, ίσως σταδιακά αλλάξεις γνώμη. 

Για παράδειγμα: 

• «Το σώμα μου είναι δυνατό γιατί μπορώ να σε κουβαλάω!» 
• «Είμαι τόσο χαρούμενος/η που έχω αυτά τα δυνατά χέρια για να σε κρατάω και να σε αγκαλιάζω». 

• «Τα πόδια μου είναι δυνατά για να τρέχω και να πηδάω μαζί σου!»  
• «Είμαι ευγνώμων που η κοιλιά μου μπορεί να τεντωθεί γιατί μεγάλωσες εκεί μέσα». 
• «Πρέπει να τρώω καλά για να έχω ενέργεια να παίζω μαζί σου!»» 

Πώς μιλάς στα παιδιά για το σώμα τους 

Τα κομπλιμέντα που βασίζονται στην εμφάνιση είναι ο κανόνας στην κουλτούρα μας. Τα παιδιά μας μεγαλώνουν ακούγοντας πόσο όμορφα φαίνονται, πόσο χαριτωμένα ντύνονται ή πόσο όμορφα είναι τα ρούχα τους. Έτσι μεγαλώσαμε κι εμείς. Έχουμε τρόπων τινά «προγραμματιστεί» να πιστεύουμε ότι είναι το πιο σημαντικό πράγμα για εμάς. 

Μήπως είναι καιρός αυτό να αλλάξει; Τι θα γινόταν αν προτρέπαμε τα παιδιά να αναγνωρίσουν τις μοναδικές τους ιδιότητες που δεν σχετίζονται με την εμφάνισή τους ή το βάρος τους; 

Δοκίμασε μερικά παραδείγματα θετικών σχολίων όπως: 

• «Είσαι τόσο γενναίος/α!» 
• «Μου αρέσει να περνάω χρόνο μαζί σου». 

• «Είσαι δυνατός/ή και ικανός/ή» 
• «Είσαι τόσο ευγενικός/ή» 
• «Ουάου, έχεις μεγάλη φαντασία!» 
• «Λατρεύω τη δημιουργικότητά σου! Μπορείς να μου πεις περισσότερα γι’ αυτό που έφτιαξες;» 

Όπως θα παρατήρησες, όλες αυτές είναι φράσεις βοηθούν στον εντοπισμό των χαρακτηριστικών/ χαρισμάτων των παιδιών, χωρίς να δίνεται έμφαση στην εμφάνισή τους. 

Είναι ένα μικρό αλλά ισχυρό βήμα για να τα βοηθήσουμε να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Να μάθουν την αξία τους και ότι αυτή δεν εξαρτάται από την εμφάνισή τους. 

Πώς μιλάς για τα σώματα των άλλων 

Η νοοτροπία που κυριαρχεί στη νέα εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης επικεντρώνεται στην ιδανική εξωτερική εμφάνιση και σε οτιδήποτε περιστρέφεται γύρω από αυτή. Η προκατάληψη σχετικά με το βάρος είναι τόσο μεγάλη, που το καθορίζει ως τον πιο σημαντικό παράγοντα επιτυχίας, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της ζωής μας, όπως η καριέρα, οι σχέσεις και πολλά άλλα. 

Γιατί λοιπόν είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί αυτό; Με λίγα λόγια, εάν θέλουμε να μεγαλώσουμε παιδιά που έχουν θετική άποψη για το σώμα τους και που είναι σε θέση να το αποδεχτούν, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη δική μας προκατάληψη σχετικά με το βάρος.  

Αυτό, ουσιαστικά, σημαίνει πως πρέπει να ρίξουμε μια ειλικρινή ματιά στο πώς βλέπουμε και αντιμετωπίζουμε τους άλλους ανθρώπους. Έχεις αρνητική άποψη για τα άτομα με μεγαλύτερο βάρος; Αντιμετωπίζεις διαφορετικά άτομα με μεγαλύτερο από εκείνα με μικρότερο βάρος; Μήπως κρίνεις ή κάνεις υποθέσεις για τους ανθρώπους που έχουν περισσότερα κιλά;  

Δεν θέλω να σε φέρω σε δύσκολη θέση απλά θα ήθελα να σκεφτείς τον τρόπο που μπορεί να σκέφτεσαι ή να αλληλοεπιδράς με άλλους ανθρώπους. Τα παιδιά παρακολουθούν και διαμορφώνουν τη συμπεριφορά τους βάση της δικής μας. Το να τους προσφέρουμε, λοιπόν, άνευ όρων αποδοχή για το σώμα τους ξεκινά από εμάς και το πώς αλληλοεπιδρούμε με ανθρώπους όλων των τύπων σώματος. 

Αφιέρωσε λοιπόν χρόνο για να σκεφτείς: Πώς μιλάς για τα σώματα των άλλων; Συμμετέχεις σε συζητήσεις που επικεντρώνονται στην απώλεια βάρους, τη δίαιτα κ.λπ.; Αν ναι, αυτό μπορεί να είναι μια ευκαιρία και ένα «καλό σημείο εκκίνησης» για  θετική αλλαγή. Την επόμενη φορά που θες να κάνεις κάποιο σχόλιο για το βάρος κάποιου, ξανασκέψου το ή άλλαξε θέμα συζήτησης αν κάποιος σου μιλήσει γι' αυτό. 

Η σκόπιμη έκθεση του παιδιού στη διαφορετικότητα του σώματος - είτε στα βιβλία είτε στα παιχνίδια με τα οποία παίζει ή οπουδήποτε αλλού - μπορεί να το βοηθήσει να αποδέχεται όλα τα σώματα, συμπεριλαμβανομένου και του δικού του.  

Μίλησέ του για ιδιότητες και χαρακτηριστικά που εκτιμάς σε άλλα άτομα που δεν έχουν καμία σχέση με το βάρος και το σώμα τους. 

Δραστηριότητες για την οικοδόμηση της αυτοεκτίμησης του παιδιού 

Η οικοδόμηση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης ενός παιδιού έχει να κάνει με την εμπιστοσύνη στο σώμα του, που μπορούμε να την καλλιεργήσουμε δείχνοντας ότι το εμπιστευόμαστε ως τον πιο ειδικό για το σώμα του, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για φαγητό. Όταν το παιδί αισθάνεται αυτόνομο την ώρα των γευμάτων και ότι το εμπιστευόμαστε στην ποσότητα και την επιλογή των τροφίμων (από αυτές που του προσφέρονται), υποστηρίζουμε την οικοδόμηση της αυτοπεποίθησής του, όχι μόνο κατά τα γεύματα, αλλά και σε όλες τις άλλες πτυχές της ζωής του, συμπεριλαμβανομένης της εικόνας του σώματος.  

Η γλώσσα γύρω από το πώς τρώει το παιδί σου μπορεί να παίξει ρόλο σε αυτό. Για παράδειγμα, έχεις την τάση να ελέγχεις πόσο ή τι τρώει το παιδί σου από τα τρόφιμα που έχεις προσφέρει; Χρησιμοποιείς φράσεις όπως:  

«Είσαι σίγουρος/η ότι πρέπει να το φας αυτό;» 

«Δεν νομίζεις ότι έχεις χορτάσει;» 

«Πρέπει να φας ακόμα μια μπουκιά πριν τελειώσεις». 

Φράσεις σαν κι αυτές, μπορούν να δημιουργήσουν στο παιδί την πεποίθηση ότι δε μπορεί να εμπιστευτεί το σώμα του.  

Αφιέρωσε λίγο χρόνο για να αναλογιστείς τη γλώσσα που χρησιμοποιείς ειδικά στις ώρες των γευμάτων. Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσεις μια διαφορετική προσέγγιση που θα υποστηρίζει την αυτονομία και την εμπιστοσύνη του παιδιού στο σώμα του.  

Ομοίως με το να αποφεύγεις να σχολιάσεις το σώμα του παιδιού σου, σκέψου να περιορίσεις σχόλια σχετικά με το τι ή πόσο τρώει το παιδί στα γεύματα. Αυτό θα βοηθήσει να δώσεις στο παιδί τον χώρο που χρειάζεται για να μάθει να εμπιστεύεται το σώμα του όταν τρώει.

Αν χρειάζεσαι περισσότερη καθοδήγηση σχετικά με τη διατροφή της οικογένειάς σου επικοινώνησε μαζί μου εδώ.